در مبحث پوزیشن ها در دندان پزشکی که شروع فصل دوم آموزش دستیاری دندان پزشکی است درباره پوزیشن ها در دندان پزشکی توضیح داده خواهد شد. که منظور همان پوزیشن بیمار، پوزیشن نشستن دندان پزشک و پوزیشن شما به عنوان دستیار است که در ادامه دوره آموزش دستیار دندان پزشک به آن ها می پردازیم.
پوزیشن ها در دندان پزشکی
پوزیشن بیمار در بحث پوزیشن ها در دندان پزشکی
پوزیشن بیمار که یکی از انواع پوزیشن ها در دندان پزشکی است، طبق آن قسمت از دهان و دندان بیمار که قرار است کار بر روی آن انجام شود، تایین می شود. حال با توجه به این که چه کاری روی بیمار انجام می شود، موقعیت سر او و همچنین پوزیشن پزشک و دستیار دندان پزشک او تایین خواهد شد. که در ادامه دوره آموزش دستیار دندان پزشک به آن ها خواهیم پرداخت.
انواع پوزیشن های بیمار
پوزیشن 90 درجه یا upright
این پوزیشن برای زمانیست که دستیار دندان پزشک ، بیمار را آماده شروع کار بر روی دهان و دندان او می کند و همچنین در زمانی که کار بر روی دهان و دندان بیمار به پایان رسیده و بیمار آماده مرخص شدن است.
در هر دو حالت دستیار دندان پزشک ، پوزیشن بیمار را به حالت نود درجه بر روی صندلی در خواهد آورد.

پوزیشن supine
supine در بین پوزیشن ها در دندان پزشکی برای زمانیست که پزشک کار بر روی بیمار را شروع می کند. در این پوزیشن بیمار در حالت خوابیده قرار می گیرد ولی نه کاملا خوابیده. سر بیمار کمی بالا است و هم لول با زانو های او قرار می گیرد و سطح شکم و کمر کمی پایین تر. در این پوزیشن، دندان پزشک به راحتی می تواند کارهای مربوط به دهان و دندان بیمار را انجام دهد.
از اینجا به بعد موقعیت سر و بدن بیمار توسط دندان پزشک، بسته به شرایط و کاری که روی آن قرار است انجام دهد و بلند قد یا کوتاه قد بودن دندان پزشک تایین می شود. و در صورتی که شما با پوزیشن همیشگی دکتر دندان پزشک آشنا باشید، بیمار را روی همان پوزیشن مخصوص آن دکتر قرار دهید.
پوزیشن sob supine
این پوزیشن با دیگر پوزیشن ها در دندان پزشکی متفاوت است و تنها برای موقعیت های بحرانی بیمار استفاده می شود. در زمانی که بیمار در حالت اورژانسی قرار دارد، دستیار دندان پزشک باید پوزیشن او را در این حالت قرار دهد. به این صورت که بیمار کاملا بر روی یونیت خوابیده باشد و حتی سر او کمی از سطح بدنش پایین تر قرار گرفته شود.

این پوزیشن به صورت نرمال برای درمان بیمار استفاده نمی شود. به دلیل این که دندان پزشک در این حالت تسلط کامل بر روی انجام کار ندارد و همچنین به دلیل شست و شو و بزاق دهان بیمار در این حالت، باعث معضلاتی خواهد شد. به همین دلیل این پوزیشن فقط در زمان های اورژانسی و در موارد خاص انجام می شود.
پوزیشن تیم دندان پزشکی
در این مبحث از آموزش دستیاری دندان پزشکی درباره این موضوع صحبت می کنیم که تیم دندان پزشکی که متشکل از خود پزشک و دستیار دندان پزشک است، در حالت ها و شرایط مختلف درمان، در چه پوزیشنی کار درمان بیمار را انجام دهند، تا نتیجه کار بهتر و مفید تر شود. حال این تیم در محیط کلینیک، مطب و یا بیمارستان باشد در پوزیشن درمان آن ها هنگام کار، تفاوتی ایجاد نمی کند.
دلیل استفاده از دستیار دندان پزشک توسط دکترها این است که تا جایی که می شود در زمان خود و بیمار صرفه جویی کنند. که این هم باعث می شود خود دکتر کمتر خسته شود و کار را با کیفیت بیشتری انجام دهد و در زمانش صرفه جویی بیشتری کند و هم باعث می شود بیمار زمان کمتری تحت درمان قرار گیرد که در این صورت طبیعتا رضایت بیشتری از روند درمان خواهد داشت.
در این صورت تیم دندان پزشکی با یک ارگونومی خاص کار روند درمان را انجام می دهد. که به این معنی است که محیط کار و روند درمان کاملا بهینه شده از نظر زمانی و انرژی و حتی هزینه ای است. یعنی ما با استفاده از منابع موجود بهترین شرایط کاری را محیا می کنیم که همراه بودن یک دستیار دندان پزشک در کنار دکتر و تعریف پوزیشن های مختلف برای بیمار و تیم دندان پزشک می تواند در این امر کمک شایانی کند.
پوزیشن هایی که در ادامه تعریف می شود اگر از طرف دکتر و دستیار دندان پزشک رعایت نشود آسیب هایی را به خود آن ها در طول درمان خواهد زد.
پوزیشن دندان پزشک
ارتفاع صندلی دکتر دندان پزشک باید روی ارتفاع خاصی با توجه به قد و شرایط جسمانی او توسط دستیار دندان پزشک تنظیم شود و کاملا راحت باشد و نباید بدن در حالت کشسانی یا خمیدگی زیاد باشد و به زانو ها و پاها فشار وارد نشود و در حالت موازی و راحت قرار گیرند. زانو های دکتر باید کمی پایین تر از سطح نشیمنگاه قرار گیرد و ران ها به صورت زاویه دار در امتداد هم باشد. همچنین آرنج های پزشک بهتر است در امتداد بدن با توجه به نحوه درمان بیمار قرار گیرد تا حفره دهان بیمار در محدوده آرنج دکتر باشد تا حالت نشستن دکتر از راحتی خارج نشود. در غیر این صورت دکتر تسلط کافی برای درمان نخواهد داشت و باعث خستگی زودرس او خواهد شد.

شاید دندان پزشک در حین درمان از این شرایط و سخت گیرانه بودن استاندارد های پوزشینش خسته شود. ولی مطمعنا در ادامه و یا در پایان کار و شاید هم بعد از مدتی متوجه مزایای استفاده از این پوزیشن ها بشود. که در آن صورت هم نتیجه کار بهتر خواهد بود، هم برای سلامتی دکتر بهتر است و هم دکتر شما متوجه علم شما در این باره خواهد شد.
پوزیشن دستیار
مهمترین قسمت برای دستیار دندان پزشک در مبحث پوزیشن ها در دندان پزشکی پوزیشن خود او است، که باید تا حدی مانند دکتر دندان پزشک باشد که از همان حالت کشسانی و یا خمیدگی جلوگیری شود. سطح چشم های دستیار دندان پزشک باید بین چهار تا پنج اینچ بالا تر از سطح چشم های دکتر باشد تا دسترسی بهتر و تسلط کامل به روند درمان داشته باشد. این حالت چه به صورت ایستاده و چه به صورت نشسته بهتر است رعایت شود.

برای دستیار دندان پزشک از صندلی هایی استفاده می شود که بار دارد، برای محافظت از شکم و پشت دستیار دندان پزشک ، برای اینکه بتواند در زمان نیاز استراحت کند و در کل خستگی زودرس نداشته باشد تا به بهترین کیفیت بتواند در کنار دکتر دندان پزشک باشد.
در شرایطی که دستیار، تجهیزات و لوازم مورد نیاز را به دست دکتر رسانده است و بعد از تحرک زیاد، کار دیگری برای انجام دادن ندارد می تواند در حین درمان، ضمن اینکه تسلط کافی بر روند درمان دارد با تکیه بر بار کمی استراحت کند.
ران ها و نشیمنگاه دستیار باید در حالت نشستن روی صندلی مخصوص خود در حین درمان، در موازی با شانه های بیمار در هر پوزیشنی که هست قرار گرفته باشد. که در این صورت تسلط بیشتری به روند درمان بوجود خواهد آمد.
جدا از مبحث پوزیشن ها در دندان پزشکی و آموزش دستیاری دندان پزشکی باید پیوسته به این موضوع توجه داشته باشیم که شرایط شغلی، نوع نشستن، نحوه روند کار و بسیاری موارد دیگر می تواند به صورت مستقیم بر سلامتی ما تاثیر داشته باشد و ما می توانیم با رعایت استاندارد های مربوط به کار، خودمان را از این آسیب ها تا حد زیادی دور کنیم. کلینیک دندان پزشکی مدرن نهایت تلاش خود را می کند تا در مباحث دوره آموزش دستیار دندان پزشک این استاندارد ها را به شما دانشجو های عزیز اطلاع رسانی کند. ادامه مبحث پوزیشن ها در دندان پزشکی در جلسات بعدی آموزش دستیاری دندان پزشکی گفته خواهد شد.