استریل کردن وسایل دندانپزشکی امروزه استریل کردن وسایل دندانپزشکی یکی از مهمترین موضوعات در حوزه بهداشت است. تجهیزات بسیار پیشرفتهای برای ضد عفونی و استریل کردن وسایل دندانپزشکی ساختهشده است. در این مقاله به روشها و اهمیت استریل کردن وسایل دندانپزشکی میپردازیم.
ویدئوی لزوم و نحوه استریل تجهیزات دندانپزشکی:
لزوم استریل و ضد عفونی کردن وسایل دندانپزشکی
استریل تجهیزات دندانپزشکی و کنترل عفونت باهدف ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی و ﻛﺎﻫﺶ اﻧﺘﻘﺎل ﻋﻔﻮﻧﺖ همواره از مهمترین مسائل بهداشتی در مطبها و کلینیکهای دندانپزشکی است. ﻛﻠﻴﻪ ﺗﺮﺷﺤﺎت، ﺧﻮن و ﻣﺎﻳﻌﺎت آﻟﻮده ﺑﻪ ﺧﻮن، عفونی تلقی میگردند. بنابراین رﻋﺎﻳﺖ دستورالعمل های بهداشتی ﺑﺮای ﻛﻠﻴﻪ ﻛﺎدر درﻣﺎنی اﻋﻢ از دندانپزشک، دستیار دندانپزشکی و تکنسینهای لابراتوارهای دﻧﺪاﻧﭙﺰﺷﻜﻲ اﻟﺰامی میباشد. در هنگام جراحی بیوپسی، جراحیهای پریودنتال،رزکسیون آپیکال، جراحی ایمپلنت و خارج کردن دندان به روش جراحی و مواردی نظیر آن برای شستشوی محل جراحی یا خنک کردن فرزهای مربوطه از آب استریل یا سرم استریل استفاده میشود.

روشهای استريليزاسيون و ضدعفوني كردن
روشهای استريليزاسيون و ضدعفونی كردن هر دو بهمنظور كاهش بار ميكروبي موجود روی وسايل و سطوح بكار میروند. استريليزاسيون يا سترون سازی فرآيندی است كه بهوسیله آن همه میکروارگانیسم های يك جسم ازجمله اسپورهای باكتريال مقاوم، از بين رفته و يا غیرفعال میشوند. بهطوریکه احتمال وجود میکروارگانیسم های زنده در جسمی كه تحت اين فرآيند قرار میگیرد كمتر از يك ميليونيم باشد. ضدعفونی كردن يا گندزدایی فرآيندی است كه به وسیله آن همه میکروارگانیسمهای بیماری زای يك جسم، از بين رفته و يا غیرفعال میشوند، ولي الزاما همه اسپورهای باكتريال مقاوم از بين نمیروند. در حقيقت در فرآيند ضدعفوني كردن هرچند از بار ميكروبي سطوح كاسته میشود ولي فرآيند سترونسازی اتفاق نمیافتد.
در حال حاضر بهترين روش برای استريليزاسيون وسايل دندانپزشكي چند بار مصرف، استفاده از بخار تحتفشار يا اتوكلاو میباشد. با توجه به اينكه امروزه اكثر وسايل دندانپزشكي یکبارمصرف و يا قابل اتوكلاو كردن هستند، نياز به ساير روشهای استريليزاسيون ازجمله استريليزاسيون سرد بسيار محدودشده است. قالبها، پروتزها و دستگاههای ارتودنسي بايد بلافاصله پس از خروج از دهان بيمار و پيش از ارسال به لابراتوار تميز و با مواد ضدعفونیکننده ضعيف تا متوسط، ترجيحاٌ متوسط به روش غوطهوری ضدعفوني شود. قبل از پروسه ضدعفونی كردن يك وسيله پزشكي عمل پاککنندگی (Cleaning) بر روی آن انجامشده و سپس عمل ضدعفونیکنندگی انجام میگردد. نگهداری صحيح وسايل استريل شده بهاندازه فرآيند استريليزاسيون حائز اهميت است. اقلام بستهبندیشده استريل تا زماني كه دستنخورده و خشك باقي بمانند میتوانند استريل در نظر گرفته شوند. جهت ايجاد شرايط بهينه نگهداشت، بستههای استريل بايد درون کابینتهای دربسته در يك مكان خلوت و کم تردد، دارای دمای محيط مناسب و خشك يا دارای رطوبت كم قرار گيرند.